Nadat je een mindmap hebt opgesteld, structureer je de losse ideeën in een logische structuur. Je stelt met andere woorden een tekstschema op voor je paper.

Tekstschema =/= mindmap of inhoudstafel

Een tekstschema verschilt op verschillende vlakken van een mindmap. In een mindmap ga je nog ideeën uitfilteren en categoriseren. Zodra je met een tekstschema begint, zijn de categorieën duidelijk en probeer je die in een logische volgorde onder elkaar te plaatsen. Daarbij is het van belang dat de rode draad doorheen de tekst start bij de hoofdvraag, daarna argumenten, voorbeelden en resultaten aanhaalt, om te eindigen bij de eindconclusie waarin je hoofdvraag wordt beantwoord. Zelfs als je zelf geen onderzoek voert, maar enkel literatuur tegenover elkaar plaatst, is het van belang om een duidelijke verhaallijn te hebben die aangeeft wat het doel is van je tekst, hoe je tot deze analyse bent gekomen en wat je conclusie is.

Een tekstschema komt ook niet helemaal overeen met een inhoudstafel, hoewel de basis wel gelijk is. Net zoals bij een inhoudstafel, verdeel je de inhoud onder hoofd- en tussentitels. Die kunnen inderdaad ook de basis vormen van je tekstschema. Het tekstschema gaat echter verder, tot op het niveau van de alinea's. Je zal binnen hoofdstukken en paragrafen immers nog steeds een logische volgorde moeten aanhouden.

Reden voor een tekstschema

Een tekstschema helpt je overzicht te houden over je tekst: de kans is kleiner dat je iets vergeet of juist dubbel behandelt. Je kan dan ook zonder problemen beginnen schrijven aan de onderdelen die je het interessantst vindt of die waar je het meest over weet. Als je eenmaal iets op papier hebt, zal de rest van de tekst ook gemakkelijker gaan.

Tips bij het opstellen van een logische structuur

Van algemeen naar specifiek
In de eerste plaats vermeld je de elementaire basisinformatie, die een algemeen kader schept. Daarna zal je pas specifiekere informatie en details plaatsen. Zo komt bijvoorbeeld je eigen onderzoek pas na een algemene literatuurstudie over een bepaald onderwerp. Binnen die literatuurstudie zou je ook eerst een concept in het algemeen kunnen afbakenen, om nadien over te gaan naar de toepassing ervan.
Voorbeeldschema

Hieronder vind je een gedetailleerd uitgewerkt tekstschema over het onderwerp studie-uitval bij eerstejaarsstudenten aan de VUB. In het tekstschema noteer je per alinea in eerste instantie enkel de belangrijkste kernwoorden. Stel jezelf de vraag: Waar gaat deze alinea over? Wat is de kern ervan?

Vind je het ook na het uitzoeken van de kernwoorden moeilijk om te bepalen in welke volgorde de alinea's geplaatst moeten worden? Dan kan je ook de kolom 'onderdeel' toevoegen om de verbanden te expliciteren.

Het onderstaande schema heeft betrekking op één onderdeel/hoofdstuk van de tekst in kwestie. Je stelt best voor elk hoofdstuk een gedetailleerd schema op.

ALINEA	ONDERDEEL	KERNWOORDEN
Alinea 1	Inleiding, introductie, aanleiding, leeswijzer/opbouw	Studie-uitval onderzoeken eerstejaarsstudenten - opbouw
Alinea 2	Wie heeft het probleem en waarom is het een probleem?	Financiële problemen: studenten, studievertraging, schulden
Alinea 3	Wie heeft het probleem en waarom is het een probleem?	Emotionele problemen: depressiviteit, slaapstoornissen, angstaanvallen Gevolgen: voorgoed stoppen met studeren
Alinea 4	Wie heeft het probleem en waarom is het een probleem?	Gevolgen universiteit: kost universiteit geld, slecht voor imago
Alinea 5	Hoe is het probleem ontstaan?	Verkeerde studiekeuze, studiekeuze niet goed onderzocht, andere verwachtingen
Alinea 6	Oplossing	Voorlichting, meeloopdagen, breder oriënteren, inhoud studie bekijken, zelfkennis
Alinea 7	Samenvatting	Samenvattende tekst Afsluitende zin

Bron: Taalwinkel.nl (herwerkt)